Ηλεκτρισμένες οι σχέσεις ΔΕΗ-ιδιωτών

ΟΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΤΖΙΡΟ 550 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

ΤΗΝ ΑΝΑΣΑ των ανεξάρτητων προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας αισθάνεται στο σβέρκο της η ΔΕΗ. Με την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος, που δίνει το δικαίωμα σε όλους τους καταναλωτές να επιλέγουν τον προμηθευτή τους -όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια στις τηλεπικοινωνίες- ο ιδιωτικός τομέας μπαίνει και σε αυτή τη δραστηριότητα, διεκδικώντας φέτος τζίρο έως και 550 εκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση.
Ηδη, τουλάχιστον 4 επιχειρήσεις προμηθεύουν ηλεκτρικό σε τελικούς καταναλωτές, ξεκινώντας από τις επιχειρήσεις. Μία από αυτές, η αυστριακή Verbund, ασκώντας ακόμη πιο επιθετική πολιτική, απευθύνεται και σε οικιακούς καταναλωτές με τιμολόγια 10%-15% χαμηλότερα απ' αυτά της ΔΕΗ.

Η διοίκηση της τελευταίας διαβλέπει τον κίνδυνο. Στον προϋπολογισμό της για το 2010, εκτιμά απώλεια μεριδίου 3% στη λιανική πώληση. Οι εκπρόσωποι των ανεξάρτητων προμηθευτών όμως θεωρούν ότι το ποσοστό αυτό στο τέλος του χρόνου μπορεί να φτάσει και το 10%, λόγω της δυναμικής που έχουν στην προσέλκυση επιχειρήσεων.

Οι εταιρείες προμήθειας ρεύματος αντλούν πελάτες μεταξύ των αλυσίδων καταστημάτων (σουπερμάρκετ, πολυκαταστήματα, τράπεζες) αλλά και κλινικών που τροφοδοτούνται από το δίκτυο της μέσης τάσης. Ο λόγος είναι ότι οι καταναλωτές αυτοί έχουν μετρητές με χρονοχρέωση, οι οποίοι παρέχουν ευελιξία στην προμήθεια. Δηλαδή μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις προμήθειας με τον εναλλακτικό προμηθευτή για τις ώρες του 24ώρου που αυτός προσφέρει ανταγωνιστικά τιμολόγια έναντι της ΔΕΗ και τις υπόλοιπες να προμηθεύονται από τη ΔΕΗ. Επίσης το ότι ανήκουν σε οργανωμένες εταιρείες, μειώνει το κόστος διαχείρισης των λογαριασμών.

Η στροφή των εμπορικών καταναλωτών στους εναλλακτικούς προμηθευτές, εκτός της συγκυρίας, που ωθεί τις επιχειρήσεις να κάνουν οικονομίες απ' όπου είναι δυνατόν, είναι αποτέλεσμα και της μέχρι τώρα ακολουθούμενης τιμολογιακής στρατηγικής της ΔΕΗ, που βέβαια είναι πολιτική όλων των μέχρι τώρα κυβερνήσεων. Δηλαδή, υψηλά τιμολόγια στις επαγγελματικές δραστηριότητες, μέσω των οποίων επιδοτούνται τα οικιακά τιμολόγια. Οι κυβερνήσεις πίστευαν πως έτσι μέσω της ΔΕΗ ασκούν κοινωνική πολιτική. Στην πραγματικότητα διατηρούσαν για δεκαετίες μία στρέβλωση, τις επιπτώσεις της οποίας σήμερα υφίσταται η δημόσια επιχείρηση.

Επιπλέον, ο συνδυασμός των υψηλών τιμολογίων στις εμπορικές χρήσεις, με τις χαμηλές τιμές στην αγορά χονδρικής που ισχύουν το τελευταίο 12μηνο, πρόσφερε σημαντικά εμπορικά περιθώρια κέρδους για τους ανταγωνιστές της ΔΕΗ. Για παράδειγμα, τον προηγούμενο χειμώνα οι τιμές χονδρικής κινούνταν στα επίπεδα των 35-45 ευρώ η μεγαβατώρα (1.000 κιλοβατώρες), όταν οι εμπορικοί καταναλωτές πληρώνουν 130 ευρώ. Το τελευταίο 15νθήμερο η χονδρική τιμή έχει ανέβει και φτάνει τα 60 ευρώ η μεγαβατώρα. Και πάλι όμως τα περιθώρια είναι ικανοποιητικά, με τον συνυπολογισμό των χρεώσεων για χρήση δικτύου, υπηρεσιών κοινής ωφέλειας κ.λπ.

Στελέχη της ΔΕΗ εκτιμούν ότι η στροφή μεγάλων εμπορικών καταναλωτών στους εναλλακτικούς προμηθευτές είναι συγκυριακή, λόγω ακριβώς των εμπορικών περιθωρίων. Οπως λένε, αυτή θα διακοπεί, όταν οι τιμές χονδρικής θα γίνουν απαγορευτικές στη διαμόρφωση ικανοποιητικών εμπορικών περιθωρίων.

Από την πλευρά τους οι εναλλακτικοί προμηθευτές αμύνονται σε μία τέτοια προοπτική, με χρηματοοικονομικά εργαλεία και με συνδυασμούς τους. Αλλοι κάνουν αντιστάθμιση κινδύνου (hedging) για μέρος των ποσοτήτων, άλλοι εισάγουν ηλεκτρικό από τις διασυνδέσεις με άλλες χώρες, ενώ άλλοι αξιοποιούν τη δική τους παραγωγή, εφόσον είναι συνδεδεμένες με εταιρείες παραγωγής (Elpedison).

Σε κάθε περίπτωση η διοίκηση της ΔΕΗ πιστεύει ότι με μία αναδιάρθρωση των τιμολογίων (την έχει ήδη ζητήσει από τη ΡΑΕ), που θα τα φέρει πιο κοντά στα πραγματικά επίπεδα κόστους, θα αποτρέψει τη φυγή των εμπορικών καταναλωτών, αφού τα τιμολόγιά τους θα φθηνύνουν.

Ωστόσο με τη μείωση των εμπορικών τιμολογίων θα υπάρξουν απώλειες εσόδων, οι οποίες πρέπει να υποκατασταθούν με αυξήσεις στα οικιακά τιμολόγια και μάλιστα στα κλιμάκια κατανάλωσης, μέχρι 1.600 κιλοβατώρες το τετράμηνο.

Σύγκρουση γιγάντων για τα δισ. των ΑΠΕ
Του Μ. ΓΕΛΑΝΤΑΛΙ Σε θέση μάχης παρατάσσονται επιχειρηματίες, και όμιλοι ενέργειας, καθώς το νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές βρίσκεται στο στάδιο της υπογραφής, ενώ μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται το πρώτο φορτίο υγροποιημένου αερίου (LNG) που φέρνει η κοινοπραξία Motor Oil-Μυτιληναίου.
Η ενέργεια είναι ο ένας από κλάδους τους οποίους η κυβέρνηση επιχειρεί να «ανοίξει» επιχειρηματικά στην προσπάθειά της να προσελκύσει κεφάλαια και επενδύσεις. Ηδη οι «άσπονδοι» ανταγωνιστές Ευ. Μυτιληναίος και Δημ. Κοπελούζος επισπεύδουν επενδυτικά προγράμματα στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Ο όμιλος Μυτιληναίου μετά την απόκτηση του πλήρους ελέγχου της Endesa έχει εγκατεστημένη ισχύ 25 MW (σε Εύβοια και Κόνιτσα), ενώ η πλευρά Κοπελούζου προωθεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δύο δισ. ευρώ στην Κρήτη. Στη μεγαλόνησο λειτουργεί ήδη αιολικό πάρκο εγκατεστημένης ισχύος 80 MW.

Ο όμιλος ΓΕΚ/Τέρνα (των Γ. Περιστέρη-Ν. Κάμπα) λειτουργεί 148,6 MW. Κατασκευάζει εγκαταστάσεις ισχύος 103,5 MW, ενώ διαθέτει άδειες για άλλα 631 MW αιολικών έργων και 112 MW υδροηλεκτρικών. Ανταγωνιστές της ΓΕΚ/Τέρνα ισχυρίζονται πως η επίσπευση του σχετικού νομοσχεδίου για τις ΑΠΕ ευνοεί τον συγκεκριμένο όμιλο. Δεν παραλείπουν δε να αναφέρονται στην παρουσία της Μαρίας Καλτσά (πρώην μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΓΕΚ) στη θέση της συμβούλου της υπουργού Τ. Μπιρμπίλη.

«Στον κλάδο διακυβεύονται επενδύσεις και συμφέροντα δισ. ευρώ», σημείωνε χαρακτηριστικά επιχειρηματίας μικρομεσαίας εταιρείας, για να αποδώσει το κλίμα και τις συμμαχίες που διαμορφώνονται και σε αυτό το μέτωπο. Ωστόσο οι επιχειρηματίες παρά τις μεταξύ τους αντιπαραθέσεις έχουν σε αυτή τη φάση «κοινό εχθρό», όπως φαίνεται από την οργανωμένη θέση απέναντι στη ΔΕΗ που λαβαίνουν οι ιδιώτες παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας.

Η ίδρυση του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΕΗΕ) αναδεικνύει τη σημασία που δίνουν οι επιχειρηματίες στον κλάδο. Επίσης δεν περνά απαρατήρητη η αποχώρηση της Ενεργειακής Θεσσαλονίκης (θυγατρικής των ΕΛΛ.ΠΕ.) από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Ηλεκτρισμού Ελλάδος, την ίδρυση του οποίου είχε προωθήσει η ΔΕΗ που παραμένει το κυριότερο μέλος του.

Η σύσταση του πρώτου διοικητικού συμβουλίου του ΕΣΑΕΗΕ με πρόεδρο τον Αναστάσιο Καλλιτσάντση (εκ μέρους της Elpedison), αντιπρόεδρο τον Δημήτριο Γεωργαντώνη (από την Ηρων ΙΙ- ΓΕΚ/Τέρνα-Gaz de France) και μέλη τους Ιωάννη Κοσμαδάκη (Motor Oil), Ντίνο Μπενρουμπή (Κόρινθος Power-σύμπραξη ΜΟΗ-Μυτιληναίου), Ανδρέα Τζούρο (Ελληνικά Πετρέλαια) και Ευάγγελο Χρυσάφη (από το Αλουμίνιο του ομίλου Μυτιληναίος) είναι ενδεικτική των ισορροπιών που επιδιώχθηκε να διαφυλαχτούν.

Ετσι, η πλευρά Μυτιληναίου συμμετέχει στο ίδιο όργανο με τη ΓΕΚ/Τέρνα, με την οποία δεν διατηρούσε και τις άριστες σχέσεις. Στο ίδιο διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν Motor Oil και Ελληνικά Πετρέλαια, που θεωρείται ότι έχουν αδιάφορες σχέσεις και ενίοτε αντικρουόμενα συμφέροντα. Και οι δύο όμιλοι θεωρείται πολύ πιθανό να διασταυρώσουν τα...ξίφη τους όταν θα ανοίξει το θέμα ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, με τον όμιλο Λάτση να έχει συγκριτικό προβάδισμα (λόγω της συμμετοχής του στο σχήμα μέσω των ΕΛΛ.ΠΕ.) αλλά με την πλευρά Βαρδινογιάννη να σημειώνει πως θα εκδηλώσει ενδιαφέρον εάν και όποτε προωθηθεί η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΠΑΡΟΧΟΥ

Χαμηλότερες οι χρεώσεις, εκκρεμότητα οι μετρήσεις
Οι οικιακοί καταναλωτές είναι το νέο μέτωπο που ανήκει στο χώρο της ενέργειας. Ηδη στις υψηλές καταναλώσεις, πάνω από 2.000 κιλοβατώρες το 4μηνο και κυρίως πάνω από 3.000 κιλοβατώρες, όταν οι χρεώσεις πλησιάζουν τα 200 ευρώ η μεγαβατώρα (1.000 κιλοβατώρες) η αυστριακή Verbund προσφέρει εκπτώσεις 10%-15% επί των τιμολογίων της ΔΕΗ.
Η αλλαγή προμηθευτή δεν έχει καμία επιβάρυνση για τον καταναλωτή, και ενεργοποιείται συνήθως ένα μήνα από την κατάθεση της αίτησης στον εναλλακτικό προμηθευτή. Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από αντίγραφο ταυτότητας, παλαιό λογαριασμό της ΔΕΗ και καταστατικό, αν πρόκειται για εταιρεία.

Από κει και πέρα, ο καταναλωτής λαμβάνει το λογαριασμό με τις χρεώσεις από τον εναλλακτικό προμηθευτή. Η ΔΕΗ συνεχίζει να στέλνει λογαριασμό, αυτός όμως θα περιλαμβάνει μόνο τα δημοτικά τέλη, τα τέλη ΕΡΤ κ.λπ. Η εγγύηση που έχει καταβάλει ο καταναλωτής στη ΔΕΗ, επιστρέφεται με συμψηφισμό στον τελευταίο λογαριασμό που παραλαμβάνει ο καταναλωτής. Αντίστοιχο ποσό πάντως χρεώνει ο νέος προμηθευτής, ως εγγύηση.

Σε περίπτωση διακοπής ή βλάβης, ο καταναλωτής που άλλαξε προμηθευτή, απευθύνεται κανονικά στις βλάβες της ΔΕΗ, καθώς η τελευταία είναι κύριος, διαχειριστής και υπεύθυνος για την ανάπτυξη του δικτύου διανομής ηλεκτρικού. Να σημειωθεί εδώ, ότι στην τιμή της κιλοβατώρας με την οποία χρεώνεται ο καταναλωτής, ανεξάρτητα από το ποιος τον προμηθεύει, περιλαμβάνονται επιμέρους χρεώσεις για χρήση των δικτύων μεταφοράς, διανομής κ.λπ. Στην περίπτωση αλλαγής προμηθευτή, τις χρεώσεις αυτές τις εισπράττει η ΔΕΗ, από τον εναλλακτικό, ως ιδιοκτήτης των δικτύων, χωρίς καμία εμπλοκή του καταναλωτή.

Σε ό,τι αφορά τις μετρήσεις, αυτές συνεχίζει να τις κάνει η ΔΕΗ, ως ιδιοκτήτρια του δικτύου και ενημερώνει τον εναλλακτικό προμηθευτή. Στη μέση τάση (μεγάλοι εμπορικοί καταναλωτές) οι μετρητές είναι ψηφιακοί και η ενημέρωση είναι αυτόματη. Πάντως μετά την έγκριση του κώδικα διαχείρισης του δικτύου διανομής, η οποία εκκρεμεί ακόμη, θα δίνεται ενδεχομένως η δυνατότητα στους εναλλακτικούς προμηθευτές να εγκαθιστούν δικούς τους, ψηφιακούς μετρητές, που θα προσφέρουν δυνατότητες εφαρμογής τιμολογίων με περισσότερες ζώνες χρέωσης μέσα στο 24ωρο. Η προοπτική αυτή θα προσφέρει εναλλακτικές λύσεις με πολύ χαμηλότερες χρεώσεις τις νυκτερινές ώρες ή τα Σαββατοκύριακα, και υψηλότερες τις ώρες μεγάλης ζήτησης, κάτι που ισχύει στους μεγάλους καταναλωτές που έχουν τέτοιους μετρητές.

Οι 4 μεγάλοι μνηστήρες της αγοράς
Τέσσερις εταιρείες δραστηριοποιούνται ήδη στην αγορά. Ο ανταγωνισμός όμως αναμένεται να αυξηθεί, καθώς και άλλες προετοιμάζουν την είσοδό τους στην προμήθεια ρεύματος.
* Verbund. Στο μετοχικό της κεφάλαιο μετέχει με 55% η αυστριακή Verbund, που είναι η μεγαλύτερη εταιρεία ηλεκτρισμού της χώρας και η ελληνική Energa, της οικογένειας Φλώρου. Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, προσφέρει ηλεκτρικό σε περίπου 3.000 σημεία κατανάλωσης (μετρητές ηλεκτρικού). Καλύπτει μικρούς και μεγάλους επαγγελματικούς καταναλωτές στη μέση και χαμηλή τάση και σε οικιακούς καταναλωτές. Φέτος ξεκίνησε καμπάνια για προσέλκυση οικιακών, με κατανάλωση πάνω από 2.000 κιλοβατώρες το τετράμηνο, στους οποίους προσφέρει εκπτώσεις επί των τιμολογίων της ΔΕΗ. Δίνει έμφαση στην πράσινη ενέργεια, καθώς στην Αυστρία ελέγχει 108 υδροηλεκτρικές μονάδες, που προσφέρουν το 90% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ετσι στους οικιακούς καταναλωτές δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσουν «πράσινα πιστοποιητικά». Αυτά διασφαλίζουν ότι για όση ενέργεια καταναλώνεται, άλλη τόση παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.

Το πελατολόγιό της περιλαμβάνει αλυσίδες σουπερμάρκετ (ΑΒ, Μετρό, Ατλάντικ, Βερόπουλος), το Καζίνο Πάρνηθας, το Πράκτικερ, τη Φουρλής, την Alpha Bank κ.λπ.

* Aegean Power. Ξεκίνησε ως Blue Aegean με άδεια εμπορίας, ενώ στη συνέχεια έλαβε και άδεια παραγωγής για μονάδα 150 μεγαβάτ στο νομό Κορινθίας. Το φθινόπωρο του 2009 εξαγοράστηκε από τον όμιλο Μελισσανίδη και μετονομάστηκε σε Aegean Power. Από τότε αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα στην προμήθεια ηλεκτρικού, κυρίως προς επαγγελματικούς καταναλωτές.

Σύμφωνα με τη διευθύντρια μάρκετινγκ της εταιρείας, Μάγια Στυλιανού, το μερίδιο της στην αγορά ανέρχεται σε 2,5%. Στο πελατολόγιό της συμμετέχουν αλυσίδες καταστημάτων όπως Καρφούρ, Τζάμπο, Sprider, οι κινηματογράφοι Ster, το ψυχαγωγικό πάρκο του Ρέντη κ.λπ. Η εταιρεία ήδη επεξεργάζεται την προμήθεια ηλεκτρικού προς τα 600 πρατήρια της Aegean Oil, που ανήκουν στον ίδιο επιχειρηματικό όμιλο, ενώ για αργότερα επεξεργάζονται την είσοδο στην οικιακή κατανάλωση.

* Elpedison trading. Ανήκει στην εταιρεία Elpedison, στην οποία συμμετέχουν από κοινού τα ΕΛ.ΠΕ. και η ιταλική Edison. Μέχρι πρόσφατα η επιχειρηματική της δράση ήταν εστιασμένη στο εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας με εισαγωγές και εξαγωγές. Πρόσφατα εισήλθε και στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας προς τελικούς καταναλωτές.

Σύμφωνα με τον Γιάννη Ζήσιμο της Edison Ελλάς, η εταιρεία απευθύνεται σε επαγγελματικούς καταναλωτές. Στο πελατολόγιό της περιλαμβάνονται καταστήματα της Eurobank, η Γκρεκοτέλ (ξενοδοχεία), εγκαταστάσεις της Βιοχάλκο συνδεδεμένες στη μέση τάση κ.ά. Προγραμματίζει την προμήθεια ηλεκτρικού στα περίπου 2.000 πρατήρια του ομίλου των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΚΟ και ΒΡ), ενώ σήμερα τροφοδοτεί περίπου 450 μετρητές.

EFT Hellas. Είναι εμπορική εταιρεία και από το 2005 διαθέτει άδεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Από τις πρώτες που δραστηριοποιήθηκαν στις εισαγωγές ηλεκτρικού κυρίως από πρώην ανατολικές χώρες και χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.